به موجب بند ۳ از ماده سوم اساسنامه این بنیاد، دستیابی به مرجعیت علمی و بین‌المللی در شناخت، تبیین و ترویج سیره، معارف و زیارت امام رضا(ع) و ساحت‌های وابسته به عنوان یکی از اهداف این بنیاد معرفی شده است. به مناسبت ۲۵ آذر ماه «روز پژوهش» در گفت‌وگو با «دکتر امیر سلمانی رحیمی» به بررسی نگاه جدید در عرصه پژوهش در آستان قدس رضوی پرداختیم. وی دارای مدرک تحصیلی دکترای ادبیات عربی بوده و هم اکنون به عنوان کارشناس همکاری‌های علمی در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مشغول فعالیت است. او همچنین دارای ۹۰ اثر و مقاله انتشار یافته در زمینه‌های معارف اسلامی به ویژه سیره و فرهنگ رضوی است. گفت‌وگوی خبرنگار قدس با وی را در ادامه دنبال کنید.

آیا آستان قدس رضوی پس از سال‌ها حضور در عرصه‌های پژوهشی، توانسته نگاه‌های تازه‌ای را در حوزه پژوهش شکل دهد؟

آستان قدس رضوی سازمانی پرگستره و پرمخاطب است، بنابراین بدیهی است که برای ایفای نقش خود لازم است همه کارهای خود را بر اساس یک الگوی پژوهشی و با رویکرد اثربخشی و نقش‌آفرینی به اجرا گذارد. از طرف دیگر به علت آنکه آستان قدس رضوی یک نهاد موقوفاتی است، لازم است دیدگاه‌های واقفان و متولیان هم مورد توجه جدی قرار گیرد. همچنین این آستان مبارک منتسب به عالم آل محمد(ص) حضرت رضا(ع) است و علم و منطق، زبان مشترک همه انسان‌های علاقه‌مند به تعالی و فراتر از زمان و مکان، مذهب و دین، نژاد، ملیت و قومیت و... است. بنابراین آنچه باید در این آستان ملکوتی مورد توجه قرار گیرد، توجه به صبغه علمی، پشتوانه پژوهشی و رویکرد اثرگذاری و نقش‌آفرینی فعالیت‌ها بر آحاد جامعه است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مروی، تولیت معزز آستان قدس رضوی به عنوان یک شخصیت علمی و فرهنگی در چند دیدار با مدیران و مسئولان فرهنگی این آستان مقدس، به موضوع مهم «امتداد اجتماعی» فعالیت‌های فرهنگی توجه داده‌اند و از مدیران مؤسسه‌های فرهنگی این دستگاه باعظمت خواسته‌اند با این نگاه اهداف و برنامه‌های خود را دنبال کنند. ایشان به خوبی می‌دانند که زائران حرم مطهر رضوی طیف گسترده از نظر فرهنگی، زبانی، اعتقادی، تحصیلات و سواد، سن و سال و... هستند و با عنایت به جایگاه زیارت بامعرفت و جایگاه معنوی امام رضا(ع) در نزد زائران پرشمار و روزافزون این آستان ملکوتی، به مسئله مهم امتداد اجتماعی فعالیت‌های فرهنگی اشاره کرده‌اند.

ایشان با ذکر نمونه‌هایی از جمله برخی آثار شخصیت‌های مهم علمی در سده‌های اخیر یادآور شده‌اند که چهره‌هایی برجسته همچون علامه مجلسی(ره) کوشیده‌اند افزون بر مجاهدت علمی و پژوهشی، پاسخگوی نیاز فرهنگی و فکری عموم مسلمانان و مردم باشند و آثاری تألیف کرده‌اند که ضمن برخورداری از پشتوانه‌ای علمی تا عمق خانه‌های مردم نفوذ یافته و بارها و بارها هم به تجدید چاپ رسیده و خود به عنوان مرجع و منبعی برای تولید آثار مشابه و روزآمد به شمار می‌رود.

این امتداد اجتماعی چطور می‌تواند شکل‌ بگیرد؟

امتداد اجتماعی یک اصطلاح نوپدید است که لازم است از سوی صاحبنظران و کسانی که دغدغه فرهنگی دارند مورد توجه، پردازش و برنامه‌ریزی قرار گیرد. نهادینه کردن این اصطلاح و شناسایی مؤلفه‌ها و شاخص‌های آن بی‌تردید نقش تحول‌آفرین در همه نمودهای فعالیت‌های فرهنگی دارد.

فعالیت‌های علمی و پژوهشی در حال حاضر چه جلوه‌ها و نمودهایی در آستان قدس رضوی دارد؟

آنچه در حال حاضر در آستان مقدس رضوی به عنوان نمودها و جلوه‌های فعالیت‌های علمی و پژوهشی قابل مشاهده و ارزیابی است عبارت‌اند از: «کتاب» به عنوان سندی معتبر و ماندگار، «سخنرانی‌ها و بیان شفاهی» معارف اسلامی و رضوی، «هم‌اندیشی‌ها و نشست‌های تخصصی»، «آموزش» در سطوح مختلف از ابتدایی تا دانشگاه، «دستاوردهای صوتی و تصویری» همچون سرودها، نمایش‌نامه‌ها، کلیپ‌ها، نماهنگ‌ها و... و به نمایش گذاشتن حاصل دانش و هنر اسلامی و ایرانی در کتابخانه‌ها و موزه‌ها. این موارد، مهم‌ترین نمودهای کوشش‌ها و تلاش‌هایی است که به طور مستمر در بخش‌های مختلف آستان قدس رضوی در دست تولید و عرضه است و توجه یافتن به اصل ضرورت امتداد اجتماعی و توسعه شمار مخاطبان، بی‌تردید بر اثرگذاری آن‌ها و نزدیک شدن به جامعه اسلامی و رضوی کمک می‌کند.